Swapfiets maakte dit jaar de overstap van de Ones2Watch naar de Inspirerende 40. En belandde direct in de top10. Alle reden om de achtergrond daarvan uit te zoeken.
Ze zijn niet te missen: de fietsen met de blauwe voorbanden in veel van de Nederlandse steden. En niet alleen in Nederland. Inmiddels bedient Swapfiets ruim 270.000 leden in Nederland, Duitsland, België, Denemarken, Frankrijk, Spanje, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk. Er werken 1.200 medewerkers op inmiddels zo’n 75 locaties. Een krachtig voorbeeld van een innovatieve organisatie die als eerste ter wereld ‘a bike as a service’ aanbood in een circulair businessmodel. De B Corp heeft als missie om bij te dragen aan het leefbaar maken van steden door fietsen als een efficiënt en duurzaam vervoersmiddel. CEO Marc de Vries heeft als opdracht om van een snelgroeiend en succesvol concept ook een succesvol bedrijf te maken. “De toekomst is blauw. Met Swapfiets nemen we veel problemen die bij fietsbezit in steden komen kijken weg. In elk fietsenrek hoort minimaal één blauwe voorband.”
De fiets die altijd fietst
Swapfiets startte vanuit een even treffend als eenvoudig inzicht: het bezitten van een fiets in de stad is vaak geen pretje. Fietsen worden gestolen en gaan kapot. En zeker de eerste doelgroep van Swapfiets – studenten – kiest daarom voor ‘een brikkie voor een prikkie’. Die fietsen worden nóg vaker gestolen en zijn nog vaker stuk. Bovendien is fietsen – als werkwoord – op zo’n barrel ongemakkelijk. Door als eerste ter wereld een ‘fiets als abonnement’ aan te bieden met een strak georganiseerde 48 uur-service, zorgt Swapfiets ervoor dat je fiets …. altijd fietst. “We ontwikkelen onze eigen fietsen. Vooral omdat we fietsen willen aanbieden die super lekker fietsen met zo min mogelijk onderhoud. Onze fietsen zijn ijzersterk. Wij blijven immers eigenaar van de fiets en willen dat deze zo lang mogelijk inzetbaar blijft en dat de onderhoudskosten laag zijn. De opgebouwde data over de eerste jaren heeft ons veel geleerd. We weten nu precies wat de kwetsbare onderdelen zijn. We hebben de repair ratio met 66% kunnen verminderen. Fijn voor onze leden, goed voor een gezond bedrijfsmodel.”
Op weg naar de eerste volledig circulaire fiets
In 2022 werd Swapfiets als eerste fietsabonnement ter wereld BCorp. “We hebben onszelf een ambitieus doel gesteld: in 2025 zullen we de eerste volledig circulaire fiets op de markt brengen. Swapfiets is een impact organisatie. Onze inzet voor duurzame, stedelijke mobiliteit gaat verder dan het bieden van een eenvoudige vervoersoplossing. Door meer mensen aan te moedigen om te fietsen in plaats van andere, minder milieuvriendelijke vervoerswijzen, promoten we een levensstijl die de ecologische voetafdruk verkleint en het stadsleven verbetert. Onze ruil- en reparatieservice benadrukt ook onze inzet voor hulpbronnen en afvalvermindering, die sleutelelementen zijn van ecologische duurzaamheid.”
Snel schalen
Swapfiets is een inspirerend voorbeeld van impact organisaties die (snel) weten te schalen. In 2022 maakte de analyse van de Inspirerende 40 duidelijk dat de 23 impact organisaties in die lijst vrijwel allemaal een sterk schalings- en internationalisering model hebben. Dit vraagt enerzijds het heel efficiënt en effectief organiseren van de ‘formule’ van de onderneming, vaak een zeer gefocusseerde portfolio, een heel krachtige cultuur en een inspirerend verhaal. Maar ook als aan alle randvoorwaarden is voldaan, is schalen ook voor een impact bedrijf een grote uitdaging. “Het business model van Swapfiets is kapitaal intensief. Het uitrollen naar nieuwe steden vergt eerst forse investeringen in het opzetten van de juiste infrastructuur en fietsen voordat we klanten kunnen gaan werven. Tot nu toe heeft de focus bewust gelegen op het voortzetten van de snelle groei en het aanwezig zijn in de belangrijkste fietssteden van Europa. Om toekomstbestendig te kunnen zijn, moeten we ook zorgen dat het model financieel gezond is. Van het winstgevend maken van de steden werken we aan het winstgevend maken van het bedrijf als geheel. We verwachten dit binnen enkele jaren te realiseren.”
Fietsen met de wind in de rug
Voor impact organisaties die zoals Swapfiets een circulaire of soms regeneratieve ambitie hebben, gaat de scale’up ambitie vaak gepaard met een grote innovatieve opgave. Fietsen is gezond en milieuvriendelijker dan andere vervoersmodaliteiten. Maar dat geldt voor elke fiets. Om écht footprintvrij en circulair te zijn, is meer nodig. “Een grote uitdaging ligt in onze ambitie om een 100% circulaire fiets te ontwikkelen. Om dit te bereiken, moeten we ervoor zorgen dat elk onderdeel kan worden hergebruikt of gerecycled, zodat er geen afval ontstaat. Dit is om verschillende redenen een uitdaging: van het inkopen van materialen die duurzaam, maar toch recyclebaar zijn, naar het samenwerken met leveranciers die onze duurzaamheidswaarden delen, tot het innoveren in het recyclingproces zelf. We zijn van mening dat deze uitdaging integraal deel uitmaakt van onze visie op duurzame stedelijke mobiliteit en we zijn vastbesloten om deze ambitie te realiseren.”
Swapfiets heeft de wind in de rug. Veel grote steden in de wereld zijn overtuigd van het feit dat zij leefbaarder moeten worden en dat er een belangrijke schakel zit in mobiliteit. Minder auto’s en meer fietsen gaat een belangrijke bijdrage leveren. Veel steden investeren daarom in fietsinfrastructuur en fietsveiligheid, waardoor het aandeel van fietsers in de totale mobiliteitsmix zal blijven toenemen, ten koste van de aanwezigheid van auto’s in de steden. Swapfiets laat zien dat Scale for Impact werkt. Marc: “Ik hoop een voorbeeldrol te kunnen vervullen voor al mijn collega’s om ons huidige succes voort te zetten in zoveel mogelijk steden in de wereld, om zoveel mogelijk mensen vanuit de auto op de fiets te laten stappen en zonder zorgen te kunnen fietsen door de stad.”